Czcionka:
A
A
A
Tło:
Biały
Czarny
Ilustracje:
Pokazywać
Ukrywać
x

Biały Dworek i kapliczka św. Teresy

cont dvarelis10

BIAŁY DWOREK

W 1866 r. po nabyciu gruntu w pobliżu dworu w Tuskulanach domek myśliwski zbudował pułkownik osobnego korpusu żandarmerii Aleksander Łosiew, jeden z tłumicieli powstania 1863–1864, wierny pomocnik Michaiła Murawjowa-Wieszatiela, członek komisji śledczej.

W 1928 r. Franciszek Walicki, inżynier geodeta, naczelnik Miejskiej Służby Geologicznej w Wilnie, kupił od Lidii Minakowej zrujnowany dom wraz z należącymi do niego budynkami gospodarczymi i zaadaptował go na rodzinną letnią rezydencję. Budynek został odnowiony: wstawiono nowe okna, dach pokryto czerwoną dachówką, dobudowano drewnianą werandę, doprowadzono wodę i prąd, we wschodniej części zainstalowano taras, który ozdobiono elementami rzeźbionymi. Pomalowany na jasno dom nazwano Białym Dworkiem. 

W dobrach Walickich założono i pielęgnowano sad (około 3 ha ziemi), kwietniki i ogród warzywny. Można było zejść specjalnie zaprojektowanymi schodami na niższy teren, gdzie wzrok przykuwał doskonale zaaranżowany owalny kwietnik.

cont dvarelis11

DZIEŃ DZISIEJSZY

W 1944 r. oskarżony przez NKWD o współpracę z Armią Krajową, Walicki został aresztowany. Po kilkumiesięcznym pobycie w więzieniu na Łukiszkach i cudownym ocaleniu, w 1945 r. opuścił Wilno wraz z rodziną w ramach repatriacji i udał się do Polski. W willi Walickich lato spędzali przedstawiciele sowieckiej nomenklatury, działało przedszkole, znajdowały się mieszkania.

W latach 2005–2008 dawną willę Walickiego odnowiono według projektu przygotowanego przez Instytut Projektowania i Restauracji.

Obecnie w podziemiach Białego Dworku mieści się ekspozycja muzealna „Tajemnice dworu w Tuskulanach”, która przybliża zwiedzającym mechanizm wydawania i wykonywania wyroków śmierci stworzony przez sowiecki reżim totalitarny. Wystawione dokumenty archiwalne zawierają informacje o pomordowanych i katach, natomiast historię dworu w Tuskulanach przedstawiają znaleziska archeologiczne i materiały ikonograficzne.

cont koplytele01

Šv. Teresės koplytelė

W latach 1930–1931 na terenie posiadłości w Tuskulanach, w pobliżu Białego Dworku na pamiątkę po swoich rodzicach Franciszek Walicki zbudował kapliczkę św. Teresy. Konsultantem i autorem wnętrza kapliczki był słynny wileński rzeźbiarz Piotr Hermanowicz (1881–1939). Budynek o harmonijnych proporcjach i zwartej bryle to wyjątkowa przedwojenna budowla wzniesiona z monolitycznego żelbetu z elementami dekoracyjnymi. Na dachu pokrytym dachówką ceramiczną dobudowano małą dzwonnicę ze złoconym krzyżem z blachy. 17 września 1931 r., po uzyskaniu zgody arcybiskupa metropolity wileńskiego, dokonano poświęcenia i uroczystego otwarcia kapliczki. W weekendy na nabożeństwa gromadzili się tu katolicy mieszkający w pobliżu. Obok kapliczki należącej do kościoła św. Rafała zainstalowano miejsce odpoczynku i ławkę, a w pobliżu głównego wejścia umieszczono dwa kamienie ze starymi znakami runicznymi.

cont koplytele02

Budynki parku pamięci w Tuskulanach

Kaplica-kolumbarium

Pałac i oficyna dworu w Tuskulanach

Teren dworu i Park Pamięci w Tuskulanach

Biały Dworek i kapliczka św. Teresy